W momencie, gdy bliski znajomy lub członek rodziny umiera, rodzi się pragnienie, aby uczcić go i pożegnać w należyty sposób. W tradycji chrześcijańskiej zmarłych żegna się z wielką miłością, jednocześnie zakładając, że spotka się z nimi w wieczności. W wielu miejscach pozostała tradycja wizyty w domu zmarłego w czasie organizacji pogrzebu, na wspólnotową modlitwę oraz w celu wsparcia rodziny. Szczególnie często poza tradycyjnymi modlitwami za zmarłych, wierni modlą się na różańcu.
Modlitwa różańcowa za zmarłego – w mieście
Modlitwa różańcowa ma szczególną moc. Przez powtarzalność, połączenie ruchu ze słowami pozwala ukoić nerwy i uspokoić emocje. Odmianę modlitwy tego typu można odnaleźć w każdej religii. Różaniec znalazł jednak szczególne miejsce zarówno w kulturze katolickiej jak i polskiej obrzędowości. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu całe wspólnoty gromadziły się zarówno w przeddzień pogrzebu jak i przed samą celebracją aby zmówić różaniec za zmarłego. Powstanie wielkich, komunalnych cmentarzy w aglomeracjach miejskich, celebracja kilku pogrzebów jednego dnia w atmosferę zadumy i skupienia wplotła pośpiech, dlatego jest to modlitwa pomijana. Powinno się jednak zachęcić do takiej formy modlitwy, aby rodzina czuła wsparcie ze strony żałobników, aby mogła się uspokoić i przeżyć należycie swoją stratę. Nie zawsze musi to być cała część różańca. Przy braku możliwości wystarczy, by dać żałobnikom czas na odmówienie dziesiątka różańcowego połączonego z modlitwą Wieczne odpoczywanie. To duże wsparcie dla rodziny, która ma czas na pożegnanie się w skupieniu i bez pośpiechu.
Tradycje żywe na wsi
Na wsi wiele zwyczajów nadal jest kultywowane. Nadal wspólnota sąsiadów, bliskich i rodziny zmarłego zbiera się w jego domu rodzinnym, aby odmówić modlitwę wspólnie. Różaniec za zmarłego jest czasem, kiedy rodzina może się wyciszyć, poddać zadumie bez trudnych organizacyjnych obowiązków. Modlitwa za zmarłego odbywana w jego domu bywa często przez osoby, które nie pojawiają się na stypie, ale chcą upamiętnić zmarłego, pomodlić się za jego spokój, czy nawet podzielić się wspomnieniami o osobie, która odeszła. Przed uroczystością odbywa się niejednokrotnie także marsz pogrzebowy, tak zwane wyprowadzenie ciała z domu – w tym czasie odmawiany jest różaniec za zmarłego – poprzedza to bezpośrednio celebracje pogrzebowe. Zmarły w tym ostatnim marszu niejako zwiedza miejsce w którym żył. Zwyczaje na wsi i w mieście różnią się, jednak w obu przypadkach celem jest spokój duszy zmarłego i ukojenie żałobników.
Modlitwa za zmarłego – dla ukojenia duszy żałobników
Nie należy wątpić w moc modlitwy. Nawet jeśli nie jest się osobą głęboko wierzącą, modlitwa za zmarłego ma na celu nie tylko zapewnienie życia wiecznego zmarłemu, ale także przyniesienie ukojenia osobom, które pozostały na ziemi po stracie. Wiele osób, które z jakiegoś powodu nie miało możliwości pożegnać się ze zmarłym na pogrzebie bardzo ubolewa nad tym. Różaniec za zmarłego przed uroczystością pomaga w uspokojeniu się i daje możliwość upamiętnienia osoby, która odeszła.