Otwarta trumna podczas ostatniego pożegnania nie jest często spotykanym wydarzeniem. Jest to następstwo obowiązującego prawa, które reguluje wszystkie zasady dotyczące grzebania zmarłych na terenie Polski, określone w ustawie z 31 stycznia 1959 roku o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Artykuł 12 ust. 2 tej ustawy jasno mówi o zakazie przenoszenia lub przewożenia zwłok w otwartej trumnie.
Kiedyś otwieranie trumny na cmentarzu było naturalnym i częściej praktykowanym zjawiskiem, ale dziś się tego nie robi. W dzisiejszych czasach uważa się, że jedynym miejscem, gdzie można otworzyć trumnę jest kaplica domu pogrzebowego, w którym organizuje się pogrzeb. W sali pożegnań rodziny spotykają się przed uroczystością pogrzebową np. mszą świętą przy otwartej trumnie modlą się i żegnają bliskiego. Po ostatnim pożegnaniu w kaplicy trumna zostaje całkowicie i nieodwołalnie zamknięta przez personel zakładu pogrzebowego.
Otwarta trumna – kiedyś i dziś
Pośmiertne zwyczaje całkowicie się zmieniły. Dzisiaj podejście do śmierci jest spycha ją niejednokrotnie na margines i stanowi temat tabu. Aktualnie większość osób wybiera opcję przeprowadzenia pożegnania z zamkniętą trumną. Pożegnanie – a właściwie rozpoznanie ciała zmarłego. które potwierdza jego tożsamość – ogranicza się do najbliższego członka rodziny. Bywa, że i sama ceremonia odbywa się w kameralnym gronie. Otwarcie trumny w trakcie uroczystości pogrzebowej może być przeżywane jako nadmiernie emocjonalne i szokujące, tak dla najbliższych, jak i dla osób, które osobę zmarłą pamiętają jeszcze za życia.
Decyzja, czy trumna powinna być otwarta czy zamknięta, zależy od woli decyzji rodziny organizującej pogrzeb oraz od stanu ciała zmarłego. W sytuacjach, gdy osoba zmarła w wyniku choroby zakaźnej, otwarta trumna może stanowić zagrożenie dla zdrowia innych uczestników pogrzebu. Dlatego niektóre przypadki wymagają, aby trumna pozostała zamknięta.
Pomimo tego, że zwyczaj otwierania trumny na cmentarzu przed złożeniem jej do grobu przeminął, istnieją pewne tradycje, które wciąż łączą się z otwartą trumną. W niektórych kulturach i religiach, zobaczenie zmarłego po raz ostatni jest uznawane za ważny akt żałoby i pożegnania.