Przemijanie jest nieuchronne. Dotyczy to nie tylko człowieka, ale i tego, co nazywa się materialnym dziedzictwem. W wymiarze rodzinnym do tego dziedzictwa należą różnorodne pamiątki: zdjęcia, dokumenty, zabawki, przedmioty codziennego użytku, książki – słowem wszystko to, co w codzienności było dla danej rodziny ważne i czym chciałaby się ona podzielić z przyszłymi pokoleniami.
Może zatem pojawiać się pytanie: co można uczynić, by przekazać tym, którzy przyjdą po nas materialne znaki naszej obecności?
Jednym ze sposobów na zachowanie pamięci – także tej materialnej – dla przyszłych pokoleń jest stworzenie kapsuły czasu. Kapsuła czasu ma za zadanie przechować to, co ważne dla obecnych pokoleń – a wszystko po to, aby zgromadzone przedmioty pomogły kiedyś, po otwarciu kapsuły czasu, powrócić do życia wspomnieniom o tych, którzy żyli kiedyś.
Kapsuły czasu mogą być doskonałą lekcją historii, zarówno w skali mikro czyli danej rodziny, jak i w skali makro, bo przez pryzmat tej konkretnej rodziny będą mogły opowiedzieć o uwarunkowaniach, w których dana rodzina żyła.
Kapsuła czasu – współcześnie
Rodzinna kapsuła czasu powinna być prosta do stworzenia tak, żeby w jej konstruowanie mogła zaangażować się cała rodzina: od najmłodszych do najstarszych. Choć kapsuły czasu kojarzą się z obiektami, które mają przetrwać wieki – jednak każda rodzina powinna sama zadecydować, gdzie ją ukryć i za ile lat zasugerować jej ponowne otwarcie.
Taka rodzinna kapsuła czasu może mieć formę przestrzenną (pudełka, tuby), ale także coraz bardziej popularne stają się kapsuły czasu online. Rodziny, które przechowują swoje kapsuły czasu online, mogą udostępniać i aktualizować swoją kapsułę w dowolnym czasie i miejscu, umożliwiając wszystkim członkom rodziny wnoszenie swojego wkładu w to ponadczasowe dzieło. A choć jasnym jest, że w przypadku kapsuły czasu w wersji online nie ma możliwości dotknięcia danych przedmiotów, które trafiają do rzeczywistości wirtualnej, to zdjęcia i zeskanowane dokumenty zyskują dodatkową ochronę i wartość, ulegając digitalizacji.
Rodzinna kapsuła czasu – co może zawierać?
Jeśli chodzi o zawartość kapsuły czasu, można do niej włożyć wszystko, co jest ważne dla danej rodziny. Być może są to listy miłosne wysyłane między prababcią i pradziadkiem; ostatnia wiadomość tekstowa, głosowa lub filmik otrzymany od konkretnego członka rodziny. Zasada powinna być taka, że wszystko, co kiedykolwiek miało jakiekolwiek znaczenie dla danej rodziny, powinno zostać uwzględnione przy tworzeniu tego niezwykłego wehikułu do podróży w czasie.
Oto przykładowa lista przedmiotów, które można umieścić w rodzinnej kapsule czasu:
- Pamiątki ze ślubu, chrztu i innych uroczystości rodzinnych
- Rodzinne mądrości życiowe i tradycje rodzinne
- Opisy zabawnych bądź ważnych historii rodzinnych
- Zdjęcia
- Skany świadectw szkolnych oraz dokumentów potwierdzających zdobycie historii naukowych
- Rodzinne filmy (np. na DVD)
- Biografie rodzinne
- Zainteresowania
- Biżuteria
- Listy – korespondencja rodzinna lub list do przyszłych pokoleń
Powyższa lista to tylko inspiracja: najważniejsze, aby dostosować zawartość rodzinnej kapsuły czasu do uwarunkowań i specyfiki konkretnej rodziny. Warto wykazać się kreatywnością i pomyśleć też o tym, co mogłoby zainteresować przyszłe pokolenia. Warto również pamiętać o tym, co najważniejsze: że tak naprawdę przy konstruowaniu rodzinnej kapsuły czasu najważniejszy jest…czas, który wspólnie wszyscy członkowie rodziny poświęcają na to zajęcie. Dzięki temu zacieśniają się więzy, które są bezcenne i które potrafią przetrwać – w dzieciach, wnukach, prawnukach – nie tylko długie lata, ale wieki.