Każda epoka historyczna, a także każdy obszar geograficzny ma swoje zwyczaje i obyczaje, związane z różnymi wymiarami życia. Mogą się one znacząco różnić, co świadczy o bogactwie kulturowym. Takie różnice istnieją również w przypadku żałoby o dotyczą także użycia koloru w strojach, odzieży oraz dekoracjach.
Kolor czarny
W Polsce oraz w wielu innych krajach europejskich kolorem, który niemal od zawsze symbolizuje żałobę, jest czarny. W niektórych państwach żałobny kolor czarny w przeszłości był stosowany głównie w odzieży kobiecej, podczas gdy mężczyźni ograniczali się do noszenia czarnej opaski na kapeluszu albo na ramieniu czy też nawet w formie guzika przypiętego do marynarki. Kolor czarny był – i w wielu środowiskach, zwłaszcza tradycyjnych jest nadal – kolorem obowiązującym w czasie uroczystości pogrzebowych. Czarne elementy stroju obowiązywały także najbliższą rodzinę po pogrzebie i komunikowały w niewerbalny sposób, że dana osoba straciła kogoś bliskiego. W zależności od pokrewieństwa ze zmarłym kolor czarny noszono od kilku miesięcy do nawet pełnego roku.
Dziś możemy powiedzieć, że te zwyczaje zaczynają zanikać, chociaż podczas obrzędów religijnych, jako wyraz szacunku dla zmarłego i jego rodziny, zawsze preferowane jest zakładanie ubrania w ciemnej tonacji.
Kolor biały
Dla wielu z nas biały symbolizuje niewinność oraz czystość. Przez osoby wierzące kojarzony jest często z życiem Kościoła – głównie z sakramentami, takimi jak małżeństwo, chrzest i Eucharystia. Istnieją jednak takie kultury, takich jak chińska, gdzie właśnie kolor biały jest kolorem żałoby.
W niektórych krajach orientalnych biel kojarzy się z bladością zmarłego i właśnie z tego powodu nigdy nie jest używany podczas radosnych okazji, takich jak święta i wydarzenia towarzyskie.
Również w niektórych kulturach afrykańskich, w przypadku żałoby, biały jest używany do malowania czoła (w Togo) lub nóg (w południowym Kamerunie robią to wdowy).
Kolor czerwony
W kontekście europejskim ten kolor z pewnością jest jednym z tych, których nie należy używać zarówno na pogrzebie, jak i w czasie żałoby. W niektórych jednak kulturach i tradycjach to właśnie kolor czerwony jest uważany za główny „kolor żałobny”.
Mówimy tutaj o tradycjach bardzo odległych od naszych, jak te prehistoryczne, gdzie zwykło się malować groby swoich bliskich na czerwono. Egipcjanie pokrywali całe sarkofagi na czerwono, a w niektórych regionach afrykańskich czerwony jest nadal uważany za kolor, który najlepiej reprezentuje żałobę, ponieważ uważa się, że przekazuje energię zmarłemu.
Warto jednak zauważyć, że także w tradycji wielu z nas bliskiej – w Kościele Katolickim używa się tego koloru czerwonego w czasie uroczystości żałobnych: w czasie pogrzebu Papieża. Nie tylko zmarły papież jest chowany w ornacie koloru czerwonego, ale także szaty kapłanów celebrujących mszę świętą żałobną są koloru czerwonego.
Kolor fioletowy
Fioletowy to kolor liturgiczny Wielkiego Postu czyli okresu pokuty trwającego w Kościołach różnych wyznań czterdzieści dni przed Wielkanocą. Kolor ten jest również kolorem używanym w Adwencie czyli w okresie liturgicznym poprzedzającym Święta Bożego Narodzenia, który jest czasem refleksji i wyciszenia. Te właśnie dwa znaczenia, przypisywane w Kościele do tego koloru – to znaczy pokuta i refleksja – sprawiają, że kolor fioletowy używany jest najczęściej w czasie uroczystości pogrzebowych. Ubierany jest także przez kapłanów 2 listopada czyli we Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych.
Niektórzy, zwłaszcza w świecie rozrywki uważają, że kolor ten przynosi pecha. W przeszłości bowiem, w tym okresie, zabronione były przedstawienia teatralne i rozrywki, co uważane było przez artystów za nieszczęśliwy okres.
Kolor był i nadal jest narzędziem komunikacji, które pozwala wyrazić emocje, także w tak delikatnej okoliczności, jak czyjaś śmierć. Każdy z kolorów odzwierciedlając uczucia ludzkie daje okazje, niezależnie od szerokości i długości geograficznej – aby przeżywać żałobę we właściwy sobie, unikalny, sposób.