Nekrolog – historia i teraźniejszość

Nekrologi to nadal popularna forma informacji o śmierci i pogrzebie. Choć zmienia się jego forma, ale cel pozostaje ten sam. Poznajmy więc jego historię!

Nekrolog to ogłoszenie, zazwyczaj publikowane w codziennych gazetach lub czasopismach, zawierające wiadomość informującą daną – głównie lokalną – społeczność o śmierci danej osoby. W nekrologu znajdują się informacje takie, jak data urodzenia i śmierci oraz w niektórych przypadkach data, godzina i miejsce ceremonii pogrzebowej. Celem nekrologu jest poinformowanie wszystkich, którzy znali zmarłego o jego odejściu, aby w ten sposób dać każdemu możliwość złożenia kondolencji rodzinie lub uczestniczenia w ostatnim pożegnaniu. Nekrologi mogą być również bardziej oryginalne, zawierające zdania, słowa, wiersze, publikowane w gazecie jako pamiątka po osobie, której już nie ma.

Czym jest nekrolog?

Nekrolog to w zasadzie ogłoszenie opublikowane w gazecie, ale ze względu na swoje szczególne cechy i elementy nacechowane silnie emocjonalnie, musi on być napisany z szczególną uwagą. Ton nekrologu powinien być poważny i delikatny, jasny i poprawny, wyrażający szacunek względem zmarłego i jego rodziny, dostosowany do delikatnych okoliczności żałoby. Na początku nekrologu powinny znajdować się dane personalne zmarłego oraz określenie osoby, która ten nekrolog publikuje (najczęściej jest to rodzina lub zakład pracy). Można także podać informacje dotyczące uczestnictwa w pogrzebie, a także dodać krótkie zdanie dedykacji od rodziny lub krótką biografię zmarłego. Również grafika ogłoszenia powinna być skromna, zazwyczaj utrzymana w kolorach czerni. Każda gazeta ma swoje miejsce na publikację nekrologów za odpowiednią opłatą. Koszt publikacji zależy od długości nekrologu, ale także od prestiżu gazety, która go publikuje.

Dziś nekrologi mogą być również publikowane online. Wiele zakładów pogrzebowych ma w swojej ofercie usługę e-Nekrologów. Nie trzeba jednak pracować w zakładzie pogrzebowym, żeby taki wirtualny nekrolog opublikować. Miejscem publikacji takich nekrologów online jest serwis Funer.com.pl, w którym każdy może opublikować właśnie e-nekrolog (nazywany też w serwisie – epitafium), dołączając zdjęcie osoby zmarłej czy kilka słów wspomnień o niej. Warto wspomnieć, że w serwisie Funer.com.pl zamieszczenie takiego epitafium jest całkowicie darmowe, podobnie, jak zapalanie przez innych użytkowników portalu wirtualnych świeczek.

Historia i pochodzenie nekrologów

Już w czasach rzymskich było powszechne pisanie inskrypcji i epigrafów dla zmarłych. Również elogia pogrzebowa była bardzo popularną praktyką – to publiczne przemówienia wygłaszane z okazji śmierci znanych postaci, aby uczcić ich pamięć. Dalekich przodków dzisiejszych nekrologów możemy szukać już w Acta Diurna, powstałych z inicjatywy Juliusza Cezara w 59 r. p.n.e., które były rodzajem informatora o godnych uwagi wydarzeniach w Rzymie. Acta Diurna są określane jako prototyp obecnej gazety. Wśród wielu wiadomości – zawierały one także ogłoszenia o zgonach. Gdy powstał już druk, na początku XVI wieku, zaczęły się pojawiać także nekrologi w formie drukowanej, zawierające imię, datę urodzenia i śmierci oraz przyczyny zgonu.

Nekrologi wchodzą do gazet

Przyjmuje się, że nekrolog, taki jaki znamy dzisiaj, powstał z inicjatywy brytyjskiego wydawcy Johna Thadeusa Delane’a, który pracował dla Timesa. Od 1841 roku Delane został redaktorem gazety, a jego pomysłem było poszerzenie informacji zawartych w publikowanych przez niego nekrologach, dodając informacje o życiu zmarłych oraz ilustrując je zdjęciami, jak to ma miejsce również dzisiaj. Poprzez publikację nekrologów gazeta zwiększała swój nakład i zasięg, zwłaszcza jeśli ogłoszenie dotyczyło znanej postaci.

Później, już w XX wieku, również brytyjski magazyn The Economist wprowadził całą stronę poświęconą wyłącznie publikacji nekrologów, która to strona ukazywała się co tydzień.

Dziś nekrologi są dość powszechne i zazwyczaj są krótkimi, informacyjnymi ogłoszeniami. Ich funkcja jednak pozostaje wciąż taka sama: elegancki i dyskretny sposób na przekazanie lokalnej społeczności informacji o śmierci konkretnej osoby, a zarazem stworzenie okazji, by ci, którzy tego pragną, mogli pojawić się na uroczystościach żałobnych.