Kaplica Czaszek w Kutnej Horze
Czechy to jedno z piękniejszych miejsc na mapie Europy. Jak się jednak okazuje, nie tylko piękna architektura i smaczne jedzenie przyciąga turystów. W pewnym czeskim mieście znajduje się bardzo osobliwa kaplica, którą odwiedzić powinny osoby tylko o mocnych nerwach.
Kutná Hora to miejscowość, która znajduje się w środkowej części Czech w dzielnicy Sedlec. To właśnie tam powstała kaplica, której zawartość wywołuje jednocześnie zachwyt i przerażenie. Co znajduje się w czterech ścianach kaplicy? Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto cofnąć się o kilka wieków wstecz.
Świat od zawsze był pełen wojen, chorób i przemocy. Wszystko to, niestety, zbiera swoje żniwo w postaci ludzkich żyć. Efektem czego cmentarze były przepełnione, a rodziny nie miały gdzie chować swoich bliskich. Władze postanowiły więc przenieść kości do kaplicy, a na ich miejscu pochować niedawno zmarłych.
Historia osobliwej kaplicy
Początkowo czaszki pozostawione w kaplicy zostały poukładane w piramidy, przez duchownych, którzy chcieli uporządkować szczątki zmarłych. Dopiero po 500 latach w 1870 roku na zlecenie rodziny Schwartzenbergów, zatrudniono rzeźbiarza Franciszka Rinta, który z czaszek stworzył wyposażenie kaplicy.
Czaszki zostały specjalnie wybielone i oczyszczone, a następnie stworzono z nich żyrandol, wazony, kielichy, a nawet rodzinny herb Schwartzenbergów. Wszystko to brzmi jak fragment urwany rodem ze scenariusza filmów grozy. Z drugiej jednak strony wszystkie te konstrukcje wykonane z kości uświadamiają ogrom tragedii i nieuchronność przed śmiercią. Szacuje się, że w kaplicy znajduje się około 60 tysięcy szczątek ludzkich, którzy zginęli w epidemii dżumy w XIV w., wojnie husyckiej w XV w., oraz trzydziestoletniej wojnie w XVII w. Wszystko to uświadamia o tym, że śmierć i cierpienie było nieodłączną częścią ludzkiego życia, niezależnie od epoki.
Kaplica w Kutnej Horze nie jest jedyną atrakcją na punkcie Czech, ale jest ona z całą pewnością czymś, co robi ogromne wrażenie i zostaje w pamięci na długie lata.
(Photo by Merlin – Praca własna, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=9420767)
Kaplice Czaszek w Polsce
Trzeba się w tym miejscu na chwilę zatrzymać i zwrócić uwagę na to, że nie tylko Czesi stworzyli tak osobliwą kaplicę. Chociaż jest ona jednym z większych tego typu obiektów, a kości ułożone są tam w nietuzinkowy sposób, to i Polacy mają na swoim terenie kilka takich kaplic.
Kaplica Czaszek w Kudowie-Zdroju
Kaplica Czaszek w Kudowie-Zdroju mieści się w dzielnicy Czermna. Jest ona o wiele mniejsza w porównaniu ze swoją czeską siostrą, ale równie imponująca. Niewielka kaplica z zewnątrz wygląda bardzo niepozornie. Jej pomarańczowe ściany przywodzą na myśl coś bardzo pozytywnego, co niekoniecznie znajduje swoje odzwierciedlenie w środku. We wnętrzu ciężko znaleźć pusty fragment sufitu lub ściany bez kości. Cała bowiem kaplica wypełniona jest czaszkami. Nie tworzą one – jak to miało miejsce w czeskiej kaplicy – wyposażenia wnętrz. Wypełniają natomiast całe jego ściany oraz sufit.
Kaplica powstała w XVIII wieku. Jej twórcą był ksiądz Wacław Tomaszek. W 1776 roku duchowny odnalazł przy parafii płytko zakopane szczątki. Razem z grabarzem i kościelnym postanowili wydobyć wszystkie szczątki. Następnie wybielono je, oczyszczono i umieszczono w kaplicy. Wszystkie kości pochodzą od poległych w wojnach na ziemi kłodzkiej, wojny prusko-austriackiej, wojny siedmioletniej oraz ofiar cholery.
Kaplica w bazylice Świętej Brygidy w Gdańsku
Bazylika św. Brygidy słynęła do niedawna z bursztynowego ołtarza. Kilka lat temu odkryto w podziemiach tego kościoła coś, co na nowo przyciąga turystów: niezwykłą kaplicę, która od kilku lat kaplica nie jest nazywana już wyłącznie imieniem św. Brygidy. Teraz nosi nazwę również kaplicy czaszek lub też kaplicy pokutnic.
Kryptę odkryto stosunkowo niedawno. W 2016 roku w części Bazyliki odkryto spaloną spiralną klatkę schodową. Klatka ta – jak przypuszczają księża – została z jakiegoś powodu ukryta. Przysypana ścianą ziemi, przez wiele lat była schowana przed wzrokiem ludzi. Odkopywanie klatki zajęło pół roku i, niestety, nie przyniosło to oczekiwanego rezultatu. Po wykopaniu ziemi i gruzu, pracownicy zastali mur zbudowany z potężnych głazów. Udało się poluzować jedną cegłę, która z pluskiem wpadła do wody. Następnie za pomocą kamery inspekcyjnej, która mogła przedostać się przez szczelinę, odkryto zawartość tajemniczego miejsca.
Kamera wykazała stosy czaszek i kości poustawianych w piramidy. Kiedy w końcu udało przedostać się do krypty, miejsce osuszono i zabezpieczono tak, aby nie powstało żadne zagrożenie bakteriologiczne. Następnie przeniesiono w to miejsce relikwię św. Brygidy, która otoczona jest znalezionymi w tym miejscu czaszkami, których jest około 500.
W porównaniu do wcześniejszych kaplic, pod kaplicą św. Brygidy znaleziono szczątki nie osób, które zginęły z przyczyn wojen, ale głównie osób blisko związanych z kaplicą, duchownych, sióstr zakonnych oraz przyjaciół zakonu.
Widok ludzkiego szkieletu jest czymś, co mocno wpływa na nasze przemyślenia o życiu. W końcu każda czaszka, którą można zobaczyć w kaplicy czaszek, to nie tylko eksponat muzealny. To również historia człowieka, której możemy się tylko domyślać, a jej przeszłość na zawsze pozostanie dla nas tajemnicą.